In een markt waar veel geld te verdienen valt zijn helaas ook veel onzinnige producten te vinden. Het kaf van het koren scheiden is een lastige klus. De inname van collageen poeder lijkt de laatste jaren aan populariteit te winnen. Is dit terecht?

In de eerste blog hebben we de anatomie van de huid uitgelegd om vervolgens in de tweede blog het huidverouderingsproces onder de loep te nemen. Dit hebben we niet zonder reden gedaan. Deze kennis kun je inzetten tijdens het lezen van deze blog over collageen supplementen.

Wij bieden collageen poeder aan, maar we willen dit niet doen zonder hiervoor een goede onderbouwing te geven en de juiste informatie aan te reiken. Wij geloven dat wetenschappelijk onderbouwde informatie over de werkzaamheid van ingrediënten onmisbaar is om als klant een weloverwogen aankoop te kunnen doen.

Genoeg blogs en aanbieders van collageen op internet bejubelen de effecten van collageen inname op de huid. Echter mist er in bijna alle gevallen een wetenschappelijke onderbouwing bij de gemaakte claims. Het is jammer dat er weinig gebruik van bronnen is, aangezien er wel constant claims gemaakt worden. Claimen betekent onderbouwen. Geen onderbouwing, dan dus ook geen claim.

Daarom leggen wij je in dit artikel graag uit wat het beoogde werkingsmechanisme van collageen inname is en welke effecten wetenschappelijke studies hebben gevonden.

Inhoudsopgave

Niet smeren, maar slikken.

Collageen wordt al jaren gebruikt in de cosmetische industrie als toevoeging in bijvoorbeeld crèmes [1]. Collageen moleculen zijn groot en kunnen de huidbarrière niet passeren, de werkzaamheid van collageen in crèmes valt dus per definitie te betwijfelen [2]. In plaats van smeren kan collageen ingenomen worden. Collageen poeder heeft recent heel erg aan populariteit gewonnen en lijkt een logische theoretische onderbouwing te hebben.

De huid als orgaan, huidveroudering en collageen.

In onze vorige blogs hebben we de indrukwekkende anatomie van de huid besproken en beschreven hoe het huidverouderingsproces plaatsvindt. Mocht je deze blogs nog niet gelezen hebben, kijk dan vooral even terug omdat het de basis legt voor wat we in dit artikel bespreken.

In deze blog zullen een aantal lastige termen de revue passeren die we eerder al hebben uitgelegd, zoals epidermis, dermis, fibroblasten en extracellulaire collageen matrix (CEM). Schrik niet als je deze termen tegenkomt en blijf vooral rustig ademhalen. Het is niet cruciaal om exact te weten wat deze termen betekenen. Je kunt natuurlijk altijd even terug gaan naar een van de vorige blogs , als je dat prettiger vindt.

Wat is collageen?

Collageen is het meest voorkomende eiwit in het menselijk lichaam [3]. Je kan de structuur van collageen beschouwen als een touw waarbij drie strengen om elkaar heen winden en een spiraal vormen. Er zijn tot op heden zesentwintig verschillende typen collageen geïdentificeerd, die gegroepeerd worden in acht verschillende families [1,3].

De droge stof van onze huid bestaat voor ongeveer 75 procent uit collageen, waarvan 80 tot 90 procent type I, 8 tot 12 procent type III en minder dan 5 procent type V collageen [4,5]. De meeste typen collageen bestaan uit een combinatie van de aminozuren glycine, proline en hydroxyproline [6]. Voor cosmetische doeleinden worden uitsluitend type I, II en III collageen gebruikt.

Wat doet collageen?

Collageen geeft onze huid kracht en elasticiteit, de vezelige structuur van collageen vormt als het ware het raamwerk voor onze huid. Wanneer we ouder worden neemt de hoeveelheid collageen langzaam af waardoor rimpels ontstaan en de huid slapper wordt [4,7,8]. Dit proces begint eigenlijk al in onze twintiger jaren, maar uit zich vaak zichtbaarder in onze dertiger jaren waarna het progressief toeneemt naarmate we ouder worden [1]. We onderscheiden intrinsieke huidveroudering, wat veroorzaakt wordt door het passeren van de tijd, en extrinsieke huidveroudering wat hoofdzakelijk veroorzaakt wordt door blootstelling aan uv-straling (zon) [4,7–9]

Hoe werkt collageen poeder?

De gedachtegang dat het innemen van collageen leidt tot meer collageen in de huid klopt in essentie, alhoewel dit in de werkelijkheid complexer is.

Eiwitten worden in onze maag en darmstelsel afgebroken tot aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, om vervolgens via de bloedbaan onze weefsels te bereiken. Collageen is eiwit en om daadwerkelijk als collageen de dermis (lederhuid) te bereiken, zal collageen “geknipt” moeten worden in kleinere stukjes die vervolgens niet volledig gemetaboliseerd (afgebroken) worden naar losse aminozuren. Losse aminozuren hebben namelijk niet het gewenste effect, omdat het lichaam dit niet herkent als “collageen”. Dit knippen in kleine stukjes noemen we hydrolyseren en het resultaat is dat er bioactieve collageen peptiden ontstaan. Collageen peptiden zijn dus korte strengen van aminozuren.

Say what?
Collageen peptiden kunnen de aanmaak van collageen in weefsels stimuleren doordat ze intact de darmbarrière kunnen passeren en zo de bloedbaan bereiken [1,2]. In reageerbuisstudies is te zien dat collageen peptiden fibroblasten (cellen) kunnen activeren die vervolgens collageen produceren [1–3]. Dit is ook bevestigd in dierstudies [10]. De collageen peptiden doen dit door te binden met de receptoren op de fibroblasten[2]. Daarnaast bieden de aminozuren uit de collageen peptiden hulp bij het aanmaken van nieuwe collageenvezels [2]. Een diepere kijk in het werkingsmechanisme vertelt ons dat de activiteit van enzymen die collageen afbreken worden geremd door de inname van collageen peptiden [11]. Collageen peptiden kunnen tot wel 14 dagen in de dermis blijven, waar ze beschadigde elastine- en collageenvezels repareren

Wat laten wetenschappelijke studies zien?

Theorie is leuk en aardig, maar we willen graag harde bewijzen zien. We bespreken daarom een aantal onderzoeken die gekeken hebben naar het effect van de inname van collageen peptiden op de aanmaak collageen in de huid. Je hoéft ze niet te lezen, maar het is uiteindelijk wel waar het om gaat. Klik vooral even op een van de studies als je de tijd hebt, maar voel je vrij om het even te skippen en naar de conclusie te springen.

Vooraf is het echter van belang dat we een aantal eisen stellen aan deze onderzoeken. Idealiter willen we namelijk gerandomiseerde, placebogecontroleerde en (drie)dubbele blinde studies zien. Wat in normale mensentaal betekent dat de behandelingen random zijn toegekend aan personen die zelf niet op de hoogte zijn of ze een daadwerkelijke behandeling of een placebo hebben gekregen.

Ook de betrokken behandelaars en de personen die de resultaten analyseren weten niet wie welke behandeling heeft gehad. Daarnaast is het belangrijk dat er geen andere behandelingen of huidverbeterende middelen worden gebruikt in de periode van het experiment, dat kan de resultaten verstoren.

Dit was een gerandomiseerde, placebogecontroleerde, driedubbele blinde studie waarbij het effect van een collageen drankje op de conditie van de huid werd onderzocht. De 60 deelnemers waren 40 tot 70 jaar en deden 12 weken mee aan dit onderzoek. Het drankje bevatte naast collageen ook vitamine C, zink, vitamine E en biotine. De deelnemers beoordeelde zelf het effect aan de hand van een vragenlijst en geblindeerde onderzoekers beoordeelden huidanalyses die gemaakt werden op dag 1 en dag 85. De deelnemers die het collageen drankje kregen beoordeelde hun huid als zachter, soepeler en minder droog dan de deelnemer die een placebo drankje kregen. Gemiddeld werden de huidanalyses op dag 85 beter beoordeeld in de groep die het collageen drankje kreeg. Dit was echter een klein resultaat. Dit onderzoek werd gefinancierd door een bedrijf dat de onderzocht collageen drankjes produceert. Dit hoeft overigens niet te betekenen dat de studieresultaten in de prullenbak kunnen.

Dit was een gerandomiseerde, placebogecontroleerde, dubbelblinde studie waarbij het effect van een collageen bevattend drankje vergeleken werd met een placebo drankje. De 120 deelnemers waren 40 tot 60 jaar en deden 90 dagen mee aan het onderzoek. Het drankje bevatte naast collageen peptiden ook antioxidanten, vitaminen en mineralen. De huidelasticiteit werd gemeten op de onderarm van alle deelnemers, die zelf een vragenlijst invulden. Daarnaast werden foto’s gemaakt van het gezicht van alle deelnemers en namen de onderzoekers een biopsie bij 4 deelnemers af. De elasticiteit van de huid nam met 7,5 procent toe bij de deelnemers die het collageen drankje hadden gekregen. Bij de placebogroep nam de elasticiteit met 5 procent af. De huidbiopsies laten zien dat de collageen structuren in de dermis verbeterden. De interventiegroep beoordeelde hun huid beter dan de placebogroep op de volgende punten; vochtgehalte, elasticiteit, egaalheid, schade en fijne rimpels. Het grote knelpunt van deze studie is dat 57,5 procent van de deelnemers tijdens de studie een cosmetische ingreep kregen. Onduidelijk is wat deze ingreep precies inhield en hoe het percentage verdeeld werd over de testgroepen. De onderzoekers hielden hier enigszins rekening mee door de resultaten te stratificeren. Het collageen drankje exclusief de cosmetische ingreep leidde tot een 5,4 procent hogere elasticiteit terwijl het placebo drankje leidde tot een reductie van 6,5 procent in elasticiteit zonder cosmetische ingreep. Een reductie in elasticiteit klinkt misschien gek, maar kan verklaard worden door het feit dat deze studie in de zomer werd uitgevoerd. Wellicht dat collageen dus bescherming biedt tegen de schadelijke effecten van uv-straling. Iets wat eerder al in dierstudies werd gezien [10]. Al met al kunnen we concluderen dat in deze studie de inname van collageen een klein effect liet zien op de elasticiteit en dat de grootste effecten zichtbaar waren bij de ingevulde vragenlijsten. Dit onderzoek werd gefinancierd door de fabrikant van het collageen drankje en het presenteren van de resultaten lijkt daardoor te zijn beïnvloed. De studieopzet is niet om over naar huis te schrijven en sommige onduidelijkheden blijven onbesproken.

Deze gerandomiseerde, dubbelblinde en placebogecontroleerde studie keek naar de effecten van collageen hydrolysaat op huidelasticiteit, hydratatie en vochtverlies. Er deden 69 vrouwelijke deelnemers mee gelijk verdeeld over drie groepen; de eerste groep kreeg 2,5 gram collageen, de tweede 5,0 gram collageen en de derde groep kreeg 2,5 gram placebo. De behandeling duurde 8 weken. De groepen werden allemaal gemeten op baseline, na 4 weken, na 8 weken en 4 weken na het stoppen van de behandeling. Zowel 2,5 als 5,0 gram collageen resulteerde in een betere huidelasticiteit na 4 en 8 weken. De gemiddelde stijging was 7 procent. Een subgroep analyse liet zien dat verbeteringen in de huidelasticiteit groter zijn bij vrouwen ouder dan 50 jaar. Hydratatie en vochtverlies lieten geen verschillen zien ten opzichte van de placebo. Dit veranderde in een klein en niet significant verschil wanneer vrouwen ouder dan 50 jaar werden geanalyseerd. De kleine subgroep kan verklaren dat er geen significant resultaat gevonden werd. Deze studie werd niet gefinancierd door een producent en heeft een betere opzet dan andere studies. De studie laat zien dat de huidelasticiteit kan stijgen bij een relatief lage inname van collageen.

Deze studie onderzocht de effecten van een drinkbaar collageen supplement op de hydratatie, rimpelvorming en elasticiteit van de gezichtshuid tijdens een 12 weken durend experiment. Zeventig vrouwen met een leeftijd van 40 tot 60 jaar participeerden, waarvan 53 de studie daadwerkelijk afronden. De onderzoekers gebruikten collageen peptiden met een laag moleculair gewicht gewonnen uit de huid van meerval. Dit type collageen bestaat uit meer dan 15 procent tripeptiden, wat hoger is dan gemiddeld. Het drankje bevatte 1000 milligram collageen en daarnaast vitamine C, water en zoetstof. De placebo bevatte dezelfde smaak en ingrediënten, met uitzondering van de collageen uiteraard. Na 12 weken verbeterde de rimpelvorming, elasticiteit en hydratatie van de interventiegroep significant. Na 12 weken verbeterde ook de elasticiteit van de placebogroep, wat de maken kan hebben met de andere ingrediënten die zij kregen. Deze verandering in elasticiteit was echter kleiner dan in de interventiegroep. Deze studie werd niet gefinancierd door derden en had een prima studie opzet. De onderzoekers hielden op een correcte wijze rekening met een hoop variabelen die ruis zouden kunnen veroorzaken in de resultaten. Deze studie vond een duidelijk effect van collageen suppletie op de conditie van de huid.

In deze gerandomiseerde, placebogecontroleerde en enkel geblindeerde studie werden 72 vrouwelijke deelnemers 16 weken lang onderzocht op de effecten van drinkbaar collageen supplement op hydratatie, elasticiteit, ruwheid en dichtheid van de huid. Hetzelfde drankje werd gebruik in de studie van Laing et al. [12]. De effecten op de huid werden vastgesteld met diverse apparatuur en de deelnemers vulden een vragenlijst over hun eigen ervaringen. De interventie stopte op week 12, maar effecten werden gemeten tot en met week 16. Alle deelnemers voltooiden de studie en er werden statistisch significante effecten gevonden van het collageen drankje op alle gemeten parameters. Hoewel de placebogroep ook positieve verschillen liet zien, waren deze een stuk kleiner dan de interventiegroep. De deelnemers die het drankje kregen rapporteerden grotere positieve effecten dan de placebogroep bij het beantwoorden van de vragenlijsten. Na 16 weken waren de effecten iets afgenomen ten opzichte van week 12, maar nog steeds significant hoger dan aan het begin. Er werden tijdens deze trial geen bijwerkingen waargenomen.

Conclusie wetenschappelijk onderzoek

Meerdere onderzoeken laten positieve effecten zien van collageen suppletie op de huidelasticiteit, de hydratatie van de huid en op de huiddichtheid. Hoewel de effecten in sommige studies niet groot zijn, worden er geen bijwerkingen gerapporteerd [5]. Daarnaast zijn de deelnemers zelf positief over de effecten.

Uiteraard is het het allerbelangrijkst om naast collageen je huid goed te verzorgen, met name door het te beschermen tegen uv-straling. Beschouw collageen dus niet als vervanging, maar als toevoeging op je huidverzorging.

Hoeveel collageen per dag?

Wat is de beste dagelijkse dosering als het gaat om collageen poeder? De gebruikte dosering collageen in studies varieert van 1 tot 10 gram, met de meeste effectiviteit tussen 5 en 10 gram [5]. Wij adviseren daarom een een dagelijkse dosering van 10 gram.

Wat is het beste collageen poeder?

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen gelatine collageen en gehydrolyseerd collageen. Gelatine is deels gehydrolyseerd (opgeknipt) en vormt een gelei achtige substantie. Het wordt daarom veel gebruikt in de voedingsindustrie waar deze eigenschap belangrijk is. Gehydrolyseerd collageen heeft deze gelei achtige structuur niet, lost juist goed op in water en is daarom makkelijker in te nemen en geschikter voor menselijke consumptie [5]. Je hebt dan nog wel een keuze te maken als het gaat om de bron waar het collageen uit gewonnen is.

Verschillende collageen bronnen

Collageen wordt gewonnen uit dierlijke, plantaardige en mariene bronnen. Daarnaast kan collageen gemaakt worden uit synthetische bronnen [3]. Rundercollageen wordt het meest toegepast voor cosmetische doeleinden, daarna volgt varkenscollageen. De mariene bronnen lijken makkelijker te absorberen door een lager moleculair gewicht dan de dierlijke bronnen maar worden nog niet overal toegepast [1,3]. De verwachting is dat de mariene bronnen de komende jaren een inhaalslag maken [3].

Eiwitkwaliteit van collageen poeder

Collageen is als eiwit van inferieure kwaliteit omdat het geen essentiële aminozuren bevat [6]. Dat is helemaal niet erg, want je neemt collageen niet voor de opbouw van spiermassa. Daarvoor hebben we andere effectievere producten zoals whey en pea protein die hier wel de juiste aminozuurprofielen voor hebben.

Je neemt collageen vanwege de unieke eigenschappen die het bevat en de mogelijke positieve effecten op je huid. Eigenschappen die alleen bestaan vanwege de specifieke aminozuur samenstelling van collageen.

Door de lagere eiwitkwaliteit is het echter verstandig om collageen niet mee te rekenen in je huidige totale eiwitinname. Dus als jij per dag bijvoorbeeld 150 gram eiwitten nuttigt, dan valt de hoeveelheid eiwit uit collageen daarbuiten.

Collageen poeder en vitamine C

Een gezonde huid bevat hoge concentraties vitamine C en deze vitamine is als co-factor actief bij het aanmaken van collageen. Zonder vitamine C maken de fibroblasten geen collageen aan. Er zijn aanwijzingen dat de huid een grote afhankelijkheid heeft van een voldoende hoeveelheid vitamine C.

Daarnaast kan vitamine C oxidanten uit vervuiling en uv-straling neutraliseren en verwijderen waardoor het enigszins beschermt tegen zonschade. Een oudere huid bevat minder vitamine C dan een jongere huid, echter is de exacte rol van vitamine C bij huidveroudering niet geheel duidelijk.

Eet groenten en fruit om voldoende vitamine C binnen te krijgen. [14] Wij hebben voor de zekerheid vitamine C toegevoegd aan ons collageen product, zodat alle losse eindjes gedekt zijn .

Conclusie

De inname van collageen peptiden kan fibroblasten activeren en daarmee de aanmaak van collageen stimuleren. Daarnaast remt de inname van collageen de activatie van enzymen die de collageenmatrix in de huid afbreken.

Hoewel niet alle studies onafhankelijk en goed zijn uitgevoerd, wijzen de resultaten wel steevast dezelfde kant op. Collageen lijkt een positieve invloed te hebben op de elasticiteit, rimpelvorming en de vochthuishouding van onze huid.

Voor ons is dit meer dan genoeg reden om gehydrolyseerd collageen poeder, met toegevoegd vitamine C, aan te bieden in onze shop. 

Hoe moet ik collageen poeder gebruiken?

Wij vinden dat een goede huidverzorging van binnenuit begint en dat collageen suppletie daar een belangrijke bijdrage aan levert. Wanneer je besluit om collageen te gebruiken is 10 gram meer dan voldoende om de gewenste effecten te realiseren. Idealiter neem je collageen samen met vitamine C. Meng bijvoorbeeld collageen met een vitamine C rijke vruchtensap, eet een kiwi erbij of kies voor een vitamine C supplement. Wij besparen jou overigens die moeite door in ons collageen supplement al vitamine C toe te voegen.

Je kan overwegen om collageen voor je training in te nemen. Dit kan mogelijk een positieve bijdragen leveren aan de aanmaak van collageen in je pezen en ligamenten [15]. Dus toevoegen aan je pre-workout zou geen gek idee zijn.

En nu?

Laten we even eerlijk zijn. Een babyhuidje gaan we niet meer krijgen als we ouder worden. Desalniettemin is het niet nodig om lijdzaam toe te kijken hoe je hoofd in een oude leren tas verandert. Dus wees zuinig op je huid, je moet er immers je hele leven mee doen.

Ben je benieuwd naar andere middelen en mogelijkheden waarmee je huidveroudering kan tegengaan? Lees dan deze blog.

Gehydrolyseerd collageen

collageen poeder

Gehydrolyseerd Collageen

€15,75
(162)

Wetenschappelijke bronnen gebruikt voor deze blog;

1. Lupu M, Gradisteanu Pircalabioru G, Chifiriuc M, Albulescu R, Tanase C. Beneficial effects of food supplements based on hydrolyzed collagen for skin care (Review). Exp Ther Med. 2019 Dec 17;20(1):5.

2. Genovese L, Corbo A, Sibilla S. An Insight into the Changes in Skin Texture and Properties following Dietary Intervention with a Nutricosmeceutical Containing a Blend of Collagen Bioactive Peptides and Antioxidants. Skin Pharmacol Physiol. 2017;30(3):146–58.

3. Avila Rodríguez MI, Rodríguez Barroso LG, Sánchez ML. Collagen: A review on its sources and potential cosmetic applications. J Cosmet Dermatol. 2018 Feb;17(1):20–6.

4. Shin J-W, Kwon S-H, Choi J-Y, Na J-I, Huh C-H, Choi H-R, et al. Molecular Mechanisms of Dermal Aging and Antiaging Approaches. Int J Mol Sci. 2019 Apr 29;20(9):2126.

5. Choi FD, Sung CT, Juhasz ML, Mesinkovsk NA. Oral Collagen Supplementation: A Systematic Review of Dermatological Applications. J Drugs Dermatol JDD. 2019 Jan 1;18(1):9–16.

6. Porfírio E, Fanaro GB. Collagen supplementation as a complementary therapy for the prevention and treatment of osteoporosis and osteoarthritis: a systematic review. Rev Bras Geriatr E Gerontol. 2016 Feb;19(1):153–64.

7. Rittie L, Fisher GJ. Natural and Sun-Induced Aging of Human Skin. Cold Spring Harb Perspect Med. 2015 Jan 1;5(1).

8. Khavkin J, Ellis DAF. Aging Skin: Histology, Physiology, and Pathology. Facial Plast Surg Clin N Am. 2011 May;19(2):229–34.

9. Zhang S, Duan E. Fighting against Skin Aging: The Way from Bench to Bedside. Cell Transplant. 2018 May;27(5):729–38.

10. Proksch E, Segger D, Degwert J, Schunck M, Zague V, Oesser S. Oral Supplementation of Specific Collagen Peptides Has Beneficial Effects on Human Skin Physiology: A Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Skin Pharmacol Physiol. 2014;27(1):47–55.

11. Kim D-U, Chung H-C, Choi J, Sakai Y, Lee B-Y. Oral Intake of Low-Molecular-Weight Collagen Peptide Improves Hydration, Elasticity, and Wrinkling in Human Skin: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2018 Jun 26;10(7):826.

12. Laing S, Bielfeldt S, Ehrenberg C, Wilhelm K-P. A Dermonutrient Containing Special Collagen Peptides Improves Skin Structure and Function: A Randomized, Placebo-Controlled, Triple-Blind Trial Using Confocal Laser Scanning Microscopy on the Cosmetic Effects and Tolerance of a Drinkable Collagen Supplement. J Med Food. 2020 Feb 1;23(2):147–52.

13. Bolke L, Schlippe G, Gerß J, Voss W. A Collagen Supplement Improves Skin Hydration, Elasticity, Roughness, and Density: Results of a Randomized, Placebo-Controlled, Blind Study. Nutrients. 2019 Oct 17;11(10):2494.

14. Juliet Pullar, Anitra Carr, Margreet Vissers. The Roles of Vitamin C in Skin Health. Nutrients. 2017 Aug 12;9(8):866.15. Shaw G, Lee-Barthel A, Ross ML, Wang B, Baar K. Vitamin C–enriched gelatin supplementation before intermittent activity augments collagen synthesis. Am J Clin Nutr. 2017 Jan;105(1):136–43.